DÜZGÜN YUXU REJİMİNƏ SAHİBSƏN?

(Bu məqaləyə sərf edəcəyiniz vaxt; 50saniyə)

Bu mövzunu 2 qrup insanla əlaqələndirib, sizə izah etmək istəyirəm.

Birinci qrup insanlar o insanlardıki sıx iş qrafiki ilə məşğuldurlar.

Gününün 8 saatından daha artığını iş fəaliyyətinə sərf edirlər. Əgər siz bu qrupun insanlarındansızsa ozaman yaxın əyləşin.

Yəqin ki sizdə çox hallarda belə olur – eləki, işlərinizin sıxlığından , dolu iş qrafiki səbəbindən artıq vaxta ehtiyac olan kimi ilk ağlınıza gələn yuxuu saatından kəsmək olur və bununlada bir iki saat yuxu saatından kəsməklə daha çox fəaliyyət etmiş olursuz.

Həqiqət budur ki, uzun müddətli az yuxu almaq sizin halınızı, hövsələnizi, zehninizin iti qərar verməsini zamanla azaldacaq.

Deməli uzun müddətli kifayət qədər yuxu yatmamaq sağlamlığın ən acı düşmənlərindəndir.

Unutmayın ki, normal bir yuxu bir ehtiyacdır ,nəinki bir adət.

Birləşmiş Ştatlar Milli Yuxu Fondunun gəldiyi nəticəyə görə, hər bir yaş qrupuna aid insanların müxtəlif yuxu ehtiyacları var.

Bəs görəsən sizin üçün nə tövsiyə olunur?

Böyüklər və yetkin gənclər üçün ümumi tövsiyə olunan yuxu vaxtı 7-9 saatdır.

• Yeni doğulanlar (0-3 aylıq): İdeal halda yenicə doğulanlar hər gün 14 saatdan 17 saatadək yatmalıdırlar, hərçənd 11-13 saat da kafidir. Onların 19 saatdan artıq yatmalarına yol vermək olmaz.
• Çağalar (4-11 aylıq): tövsiyə olunan yuxu vaxtı 12-15 saatdır. Azı 10 saat da kifayət edər. Onlar 18 saatdan artıq yatmamalıdırlar.
• Körpələr (1-2 yaş): Körpələrin 11 və 14 saat arası yatmaları tövsiyə edilir, lakin məqbul müddət 9 saatdan 16 saatadəkdir.
• Məktəbəqədər uşaqlar (3-5 yaş): Ekspertlər onlar üçün 10-13 saat yuxu vaxtını tövsiyə edirlər. 8 saatdan az, 14 saatdan çox məqsədəuyğun sayılmır.
• Məktəb yaşlılar (6-13 yaş): NSF onlara 9-11 saat arası yatmağı məsləhət görür. 7 saatdan az, 12 saatdan çox yatmaq artıq sağlam vərdiş sayılmır.
• Yeniyetmələr (14-17 yaş): Bu qrup üçün tövsiyə olunan yuxu vaxtı 8-10 saatdır. NSF bu qrupa 11 saatdan çox, 7 saatdan az yatmağı məsləhət görülmür.
• Gənclər (18-25 yaş): Onlara 7-9 saat yatmaq məsləhət görülür. Lakin 6 saatdan az, 11 saatdan çox yatmaq yaxşı deyil.
• Böyüklər (26-64 yaş): Bu qrup üçün də tövsiyə olunan yuxu müddəti 7-9 saat məsləhət görülür.
• Yaşlılar (65 yaşdan yuxarı): Sağlam müddət gündə 7-8 saatdır, lakin 5 saatdan az, 9 saatdan çox yatmaq məsləhət görülmür.

Daha yaxşı yatmaq üçün nə etməli?

NSF-dəki yuxu ekspertləri həm də yuxu keyfiyyətini yaxşılaşdıran tövsiyələrin siyahısını dərc ediblər.

Birinci və ən vacibi budur ki, yuxu əsas ehtiyaclardan sayılmalıdır.

• Hətta həftə sonları da yuxu rejiminizi pozmayın.
• Özünüz üçün rahat yataq mühiti düzəldin
• Hər gün idman edin.
• Yataq otağınızda ideal temperaturun, səssizliyin və işığın dərəcəsini müəyyən edin.
• Rahat döşəkdə yatın, başınızı rahat balışa qoyun.
• “Gizli yuxuqaçıranlardan” – alkoqol və kafeinli içkilərdən imtina edin.
• Yatağa uzanmazdan əvvəl elektrik cihazlarını söndürün.

Əgər ehtiyac olan kafi yuxunun vacibliyini və  yuxusuzluqdan və ya az yuxudan xilas olmağın yollarını bilsək nəticədə sağlam və nizamlı bir yuxu proqramı hazırlaya bilərik.

Yatmaq bu deyil ki bədəniniz heç bir iş görməsin. -(Dr.Sayma)

İstirahət vaxtı zehniniz hələ də gün ərzində baş vermiş prosesləri və ya gələcək üçün planları analiz edir.

Sağlam yuxu deyəndə həm də yuxu vaxtının mühiti, şəraiti, rəngi, iyi, səsi, bir sözlə mahiyyəti və keyfiyyəti nəzərə alınmalıdır. Yəni, özünüz üçün təyin  etdiyiniz yuxu saatı misal olaraq götürsək saat 11 dirsə 40 dəq əvvəldən özünüzü yatmaq üçün hazırlamanız lazımdır.

Dostlar, ilkin olaraq -10 dəq ərzində sabah üçün vacib olan işlərinizi planlamaq.

Bundan sonra otağın işığını azaltmaq və sizi qıcıqlandıracaq və ya özünə cəlb edəcək bütün texniki və elektronik vasitələri söndürmək .

Təbii ehtiyaclarınızı yerinə yetirib, yuyunub, dişlərinizi fırçalayıb, bir bardaq su içmək, otaq temperaturunuzu təbiətinizə uyğun tənzimləmək , sizə xoş təsir edən ətirlərdən istifadə edib otağı ətirləndirmək.

Yataq yerinizin döşəyin, balışın keyfiyyəti, rahatlığı, təmizliyini diqqətə alın.

Xüsusilə mobil telefonu yataq otağına daxil etməmək lazımdır .

Bu prosesləri 10-50 yə qədər tamamladıqdan sonra 10 dəq müddətində 19 dəfə diaqfraqma nəfəsi almaq və bununla bütün bədəninizi təpədən dırnağa scan formasında relaxlaşdırmaqla, hüzurlu, aram və dərin yuxunu təcrübə edə bilərsiniz.

Amma dostlar gəlin ikinci qrup insanlardan danışaq.

Kimlərdi bu qrupa aid insanlar- Hansıki plansız, məqsədsiz, heç bir fəaliyyətlə məşqul olmayan və ya uğur və müvəffəqiyyət haqda düşünməyən fərdi inkişafına diqqət etməyən, yuxu vaxtının çoxunu sosial şəbəkələrdə, televizor qarşısında ardı- arası kəsilməyən seriallarla keçirən insanlardır.

Bu qrup insanlara deyiləcək heç bir sözüm yoxdur!