(Bu məqaləyə sərf edəcəyiniz vaxt; 1 dəqiqə)

 Psixologiyada idarəetmə kimi digər elmlərdə geniş istifadə edilən ən mühüm anlayışlardan biri Emosional intellekt və ya Duyğusal Zəkadır. Maraqlıdır ki, geniş istifadə olunan bu anlayış obyektiv və praktiki olaraq idarəetmədə ən çox istifadə olunsa da, bir çox menecerlər hətta emosional intellektin nə olduğunu dəqiq bilmirlər. Ona görə də bu yazıda geniş istifadə olunan emosional intellekt və ya emosional intellekt anlayışını ətraflı şəkildə təqdim etmək niyyətindəyik.

 Emosional intellektin tərifi

 Əslində, hər bir insanın həyatda böyümə və uğur əldə etmək üçün ən vacib qabiliyyətlərindən biri də bu emosional zəkadır. Çünki yüksək emosional intellektə malik olan insanlar digər insanlarla münasibətdə həmişə çox uğurlu ola bilirlər və bu yaxşı sosial münasibət onları həyatlarının bütün sahələrində, o cümlədən biznes aspektində çox uğurlu edir və əvvəlcədən müəyyən edilmiş məqsədlərə doğru irəlilədir. Daha dəqiq desək, emosional intellekt və ya Duyğusal Zəka özünün və başqalarının emosiyalarını başa düşmək və onları müşayiət etmək qabiliyyətidir ki, bu da son nəticədə stress nəticəsində yaranan emosiya və narahatlıqları kontrol və idarə etmək qabiliyyətinə gətirib çıxarır.

 Emosional zəkanın müxtəlif tərifləri:

 Emosional intellekt kursunda emosional zəkanın bir çox fərqli tərifləri var və qeyd etdiyimiz eyni tərif onun üçün xüsusi olaraq istifadə edilmir. Məsələn, emosional zəkanın başqa bir tərifi verilmişdir ki, burada emosional intellekt özünün və başqalarının hiss və emosiyalarını duymaq və izləmək, habelə onları ayırd etmək və tanımaq və bu məlumatdan düşüncə və davranış formalaşdırmaq üçün ətrafdakı insanlara doğru bələdçi kimi istifadə etmək bacarığıdır.
Buna əsaslanaraq demək olar ki, bütün bu qabiliyyətlər məcmusuna emosional intellekt və ya Duyğusal Zəka deyilir ki, bu da insana özünün və başqalarının daxilindəki hissləri, həyəcanları və emosiyaları tanımağa və tənzimləməyə, həmçinin özünün və başqalarının daxilindəki duyğularla qarşılıqlı əlaqəni uyğunlaşdırımağa kömək edir. Bu, onun davranışlarını tam şüurlu, həssas və ağıllı göstərir və duyğularından düzgün istifadə etmək qabiliyyətini xeyli artırır.

 Emosional intellektin növləri

 Emosional intellekt iki ümumi kateqoriyaya bölünür, bunlar ‘daxili emosional intellekt’ və ‘sosial emosional zəkadır’ ki, biz emosional zəka növlərinin hər birini aşağıda təqdim edəcəyik:

 Daxili və ya fərdi emosional intellekt:

Əslində, emosional zəkanın bu növü insanın öz daxili duyğularını anlamaq qabiliyyətinə aiddir ki, bu da son nəticədə şəxsi emosiyaların idarə olunmasına gətirib çıxaracaq. Əslində, bu tip emosional zəkası olan insanlar yüksək səviyyədə, özünə inamlı, şəxsi hissləri üzərində çox yüksək nəzarətə sahib ola bilərlər və stress qarşısında özlərini yaxşı idarə edə bilirlər.

 Sosial emosional intellekt:

Emosional zəkanın bu növü sosial qarşılıqlı əlaqədə digər insanların duyğularını anlamaq qabiliyyətini əhatə edir. Əslində başqaları tərəfindən adətən dinləyən, qulaq asan kimi seçilən insanlar yüksək emosional intellektə malikdirlər. Bu insanlar öz duyğularını anlamaq qabiliyyətinin yüksək olması səbəbindən başqalarına böyük təsir göstərə bilirlər və nəhayət qarşı tərəfi qavrayışlarına əsaslanaraq davranışlarını ona uyğunlaşdırırlar ki, bu da onların münasibətlərini daha möhkəm edir.

 Emosional intellektinizi necə artırmaq olar?

Şübhəsiz ki, emosional zəkanızı artırmaq üçün əvvəlcə emosiyalarınızı yaxşı bilməlisiniz ki, emosional intellektinizi daha yaxşı idarə edə biləsiniz. Hisslərinizi yaxşı bilmirsinizsə, başqalarının hisslərini başa düşə bilməyəcəksiniz. Buna görə də, şəxsi dəftərinizdə bir neçə gün ərzində əldə etdiyiniz hər hissi yazmaq daha yaxşıdır. İndi onlara baxın və bütün davranışlarınızın və hərəkətlərinizin arxasındakı emosional motivləri yada salmağa çalışın.

 Yavaş-yavaş görəcəksiniz ki, bu, özünüzü və emosiyalarınızı daha yaxşı başa düşməyə vadar edəcək və bu bilik sizə sosial münasibətlərdə başqalarının emosiyalarını tanımaqda çox kömək edəcək və nəticədə siz sosial münasibətlərdə daha güclü formalaşa biləcəksiniz. Bu, xüsusilə  işgüzar münasibətlərdə sizin üçün faydalı ola bilər.

 Emosional zəkanın artmasına kömək edən başqa bir şey, stress və depressiya kimi mənfi duyğuları idarə etməyə çalışmaqdır. Daxili emosiyaları başa düşmək bacarığı xarici gərginliklə qarşılaşdıqda özünü yaxşı idarə etməyə imkan verir. Bu məqsədlə, mənfi emosiyalarınızın siyahısını tərtib etmək və hər birini idarə etmək üçün bir yol gözləmək daha yaxşıdır. Bu mənfi emosiyalardan hər hansı biri baş verərsə, siyahınıza müraciət edin və onu idarə etmək üçün gözlənilən strategiyadan istifadə edin.

‘Bu mövzuda hazırladığımız 20 saatlıq dərslik A-dan Z-yə kimi duyğusal zəkanı öyrənməyənizə və faydalanmağınıza səbəb olacaqdır. Şəxsi inkişaf sahəsində məşğul olan bütün türk dili psixoloq, spikerlər və tələblər üçün çox faydalı olacağına inanırıq.
Dərslik Daniel Goleman, Sigmund Freud, Carl Gustav Jung və digər psixoanalitiklərin nəzəriyyələrinə əsasən hazırlanıb. İştirakçılara “BarOn Emotional Quotient” testi izah edilecek.’