(bu məqaləyə sərf edəcəyiniz vaaxt: 2 dəqiqə)

Psixoloqların çox müxtəlif növləri var; Klinik Psixoloq və ya Təhsil Psixoloqu və Sosial Psixoloq və Şəxsiyyət Psixoloqu. Amma bir çoxumuz psixoloq terminini eşidən kimi, xəstə dəri divanda oturarkən ofisdə qeydlər aparan kişi və ya qadını təsəvvür edirik.

Bəli, bir çox psixoloqlar danışma terapiyasından istifadə edirlər, lakin bu peşədə olan insanların müxtəlif digər vəzifələri var.

Psixoloqların növləri

     1. Koqnitiv psixoloq 

Koqnitiv psixoloq insanın düşüncə tərzini, o cümlədən onların necə qərar qəbul etdiyini və problemləri həll etdiyini qiymətləndirir. Bu psixoloqlar qrupu beynin məlumatları necə emal etməsi, öyrənməsi, saxlaması, tanıması və istifadə etməsi ilə məşğul olur.

Koqnitiv psixoloqlar universitetlər, tədqiqat mərkəzləri, reabilitasiya müəssisələri, xəstəxanalar, dövlət qurumları və özəl təcrübə də daxil olmaqla müxtəlif şəraitdə işləyirlər. Bu sahədə mütəxəssislərin üzərinə tez-tez tədqiqat aparmaq və xəstə ilə işləmək kimi vəzifələr düşür.

Koqnitiv psixoloqlar, digər psixoloqlar kimi, məsələn, yaddaş, dil inkişafı, diqqət, problemlərin həlli və ya öyrənmə qüsurlarında ixtisaslaşmaq üçün bir sahə seçirlər.

     2. Bioloji psixoloq

Bir biopsixoloqa bəzən bioloji psixoloq və ya fizioloji psixoloq deyilir. Beyni və davranışı öyrənir və araşdırırlar. Davranışın nevroloji mənşəyini araşdıraraq biopsixoloq insanın düşüncəsinə, hissiyyatına və hərəkətlərinə təsir edə biləcək müxtəlif bioloji faktorları müəyyən edə bilər.

Bu psixoloqlar həmçinin xəstəliyin və beyin zədəsinin davranışa təsirini öyrənirlər. Bu xəsarət və xəstəliklərin təsirini daha yaxşı başa düşməklə, tədqiqatçılar ciddi beyin xəsarətləri və xəstəliklərin qarşısının alınması, müalicəsi və nəzarəti yollarını tapa bilərlər.

     3. Aviasiya Psixoloqu

Bu psixoloqlar qrupu pilotun və digər uçuş heyətinin davranışını öyrənirlər. Onlar həmçinin hava yollarının təhlükəsizliyini araşdırır, yeni təlim avadanlığı ilə təmin edir və müvafiq heyətin seçilməsində köməklik göstərirlər.

Məsələn, aviasiya psixoloqu pilot seçmək üçün istifadə edilə bilən bir sıra psixoloji testlər hazırlaya bilər. Pilot işi mahiyyət etibarilə həssas və ixtisaslaşmış olduğundan, bu peşə üçün sağlam və əqli cəhətdən sabit, təzyiq altında yaxşı fəaliyyət göstərə bilən insanları seçmək lazımdır.

Aviasiya psixoloqu bu mühüm vəzifə üçün ən yaxşı insanları seçmək üçün psixologiya biliklərindən istifadə edir.

     4. İcma Psixoloq

Bu psixoloqlar qrupu cəmiyyətin sağlamlığı məsələsini araşdırır. Onlar həmçinin sosial savadlılığı artırmağa və profilaktik proqramlar təqdim etməyə çalışırlar. Bu peşəkarlar fərdi və cəmiyyətdə müsbət dəyişikliklərə diqqət yetirirlər.

İcma psixoloqları adətən universitetlər, dövlət qurumları, sosial institutlar və professorlar, məsləhətçilər, siyasi məsləhətçilər, proqram menecerləri və tədqiqatçılar kimi özəl müəssisələr daxil olmaqla müxtəlif şəraitdə işləyirlər.

Bu sahədə tədqiqat fəaliyyət yönümlüdür və dərhal həyata keçirilə bilən real həllərin təmin edilməsinə yönəlib. Bu kursun məqsədi sosial problemlərə diqqət yetirmək, sağlamlığı yaxşılaşdırmaq və daha yaxşı həyata aparan qanunları tətbiq etməkdir.

     5. Məsləhətçi psixoloq

Məsləhətçi psixoloqlar psixi pozğunluğu, davranış problemləri, emosional problemləri, stressi və əlaqəli problemləri olan insanlar üçün psixoterapevtlərdən kömək istəyirlər. Bu psixoloqlar klinik psixoloqlara çox bənzəyirlər.

Bu gün dünyada və ölkəmizdə ən geniş yayılan və ehtiyac olan sahələrdən biridə kouçluq kimi bilinən məsləhətçilik psixologiyasıdır. Məsləhətçi psixoloq, klinik psixoloq kimi, psixoterapiyadan istifadə edir və qanuni olaraq peşəkar və nüfuzlu psixoloq kimi tanınır.

     6. Mədəni İnsight Psixoloqu

Mədəniyyətlər arası psixoloq müxtəlif mədəniyyətlərdə insan fərqləri və mədəni oxşarlığın davranışa təsiri ilə məşğul olur. Onlar tez-tez müxtəlif mədəniyyətlər arasında davranışın müxtəlif aspektləri arasındakı oxşarlıqları və ya fərqləri araşdırırlar.

Məsələn, mədəniyyətlərarası psixoloq kollektivist mədəniyyətdə təhsil metodu ilə fərdi mədəniyyət arasındakı fərqi ölçür və bu fərqlərin yetkinlik dövründə insan davranışında hansı rol oynadığını izah edir.

məqalənin davamı var …